Acentelik yeniden prestijli meslek oluyor
Acentelik yeniden prestijli meslek oluyor Turusan Bağcı Nisan 2014
Yumurta satıcısının bile sigorta acenteliği yaptığı dönemler geride kaldı. Koşulları sağlayamayan 4 bin acente kapandı.Malımızı, canımızı, geleceğimizi emanet ediyoruz. Kaza yaptığımızda, hastalandığımızda, evimizi su bastığında arıyoruz ya da aramak zorunda kalıyoruz? Bizim için önemleri büyük ama bunun farkında mıyız? Çoğumuz değiliz…
Kimden mi bahsediyoruz? Elbette acentemizden ve sigorta şirketinden. Peki bu süreçte hem sigorta şirketi hem de sigorta şirketi ile müşterisi arasında köprü görevi gören acente seçiminde ne kadar özen gösteriyoruz? Doktora giderken ya da avukat gerektiğinde ince eleyip sık dokurken, aynı hassasiyeti acentemizi seçerken de gösteriyor muyuz? Peki acentenizin ne kadar bilgili olduğunu ve sizi doğru bir şekilde ne kadar bilgilendirebileceğini biliyor musunuz?
Aile acenteniz de olmalı
“Biz ürünü şirketten alıyoruz acentenin ne önemi var” diyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü acenteniz sizi ne kadar doğru bilgilendirirse o kadar çok doğru ürünü alırsınız. Gereksiz prim ödemez, sigorta poliçenizi kullanmanız gerektiğinde mağdur olmazsınız. Kısacası şirketinizin yani poliçenizin hangi bir tür riskleri kapsayıp kapsamadığını beklenmedik durumlarda değil de sigorta yaptırırken öğrenirsiniz.
Onun için acente deyip geçmeyin; acente seçimi en az ürün alacağınız sigorta şirketi seçimi kadar önemli. Bakın Avrupa’da herkesin aile avukatı, aile doktoru gibi aile acenteleri vardır. Ama bizde öyle değil. Kim daha ucuz fiyat verirse acentemiz odur…
Peki acente nasıl olunur? Kimler acentelik yapabilir? Sigorta şirketi ile müşteri arasında bazen köprü bazen de sigorta şirketinin müşterilerdeki yüzü olan acente olabilmek için neler gerekiyor?
İşsizliğin arttığı, herkesin yeni bir iş kurmak için uğraştığı bir dönemde nasıl acente olunur sorusuna yanıt aradık. Bunun için kaç lira sermaye gerekli, şirketler kuruluşta acentelerine mali destek veriyor mu? Kimlere ekranlarını hangi şartlarda açıyor? Bu ve benzeri sorulara yanıt aradık…
“Çürük elmalar ayıklandı”
Malum, Sigorta Kanunu ve Acenteleri Yönetmeliği’nin uygulamaya konduğu son iki yılda sektör önemli bir yol kat etti. Özellikle de yönetmeliğin acente kurabilmek için, üniversite mezunu olma ya da 2 yıllık ilgili yüksekokulları bitirme koşulu getirmesi, sektörün kalitesinde fark edilir bir artış sağladı.
Yönetmelikteki diğer koşullarla birlikte, Türkiye genelinde 22 bin civarında olan sigorta acentesi sayısı bugün 16 binlere geriledi. Bu duruma sektörün açıklaması ise şöyle: “Çürük elmaları ayıkladık”…
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre, 5 bini İstanbul’da olmak üzere Türkiye genelinde 16 bin civarında acente faaliyet gösteriyor. Acentelerin önemli bir kısmı bireysel çalışıyor. Ancak genel olarak bakıldığında acente başına ortalama 3 çalışan sayısına ulaşılıyor. Buna göre sektörün acentelik tarafında toplam çalışan sayısı da 50 bin civarında hesaplanıyor. Bankalardaki sigorta personeli ve brokerler de ilave edildiğinde, acentelik mesleğiyle ilgili çalışan sayısının 80 bine ulaştığı tahmin ediliyor.
4 bin acente neden kapandı?
Yeni sigorta acenteliği yönetmeliği öncesi tamirhanelerde, muhasebeci yanında, hatta büfelerde bile acente hizmeti verenleri görmek mümkündü. “Hatta ben bir yumurtacıda bile gördüm. Adam arkada yumurta satıyor, önde sigortacılık yapıyordu”
Yeni yönetmelikle birlikte sektörün ihtisaslaştığını, daha kaliteli acente yapısı ve daha kaliteli üretimin yolunun açıldığını düşünüyorum. “İşimiz güven işi. Müşteri geldiğinde temiz, şık, müstakil bir ofis ortamı görmeli. Acente işini, müşterisini ciddiye aldığını hissettirmeli” yeni yönetmelikle birlikte bunun önemli ölçüde oluşturuldu.
Yeni yönetmelik doğrultusunda, başta fiziki şartlar olmak üzere koşulları yönetmeliğe uygun olmayan 4 bine yakın acente kapandı.
Daha önce tali acenteler kendi işlemlerinden sorumluydu. Yeni yönetmelikle birlikte sorumluluk bağlı olduğu acenteye verildi. Bu da tali acente sayısını geçmiş yıllara göre önemli ölçüde azalttı. “Aslında bu yanlış bir uygulama değildi. Ancak sistemin kurallarını doğru kurgulamak lazım. Kuralı doğru kurgulayamayınca yanlışlar söz konusu oldu ve bir yanlış 10 doğruyu götürdü” .
2 yıllık tecrübe sıkıntı yarattı
Acentelik için üniversite mezunu olma koşulu uzun vadede sektörün kalitesini artıracak önemli bir unsur. Ancak 2 yıllık tecrübe koşulunun sektörde yarattığı bir sıkıntı var:
“Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten bu yana yaklaşık 4 yıl geçti. Şimdi bu konuyla ilgili kavgaların, davaların başlayacağı endişesi ortaya çıktı. İşin başında niyetini beyan etmeyip SSK, ofis olanakları, ulaşım gibi tüm giderleri 2 yıl karşılanarak, acentenin yatırım yaptığı personelinin bu süre sonunda ayrılması, hatta porföyünü de alarak gitmesi önemli bir risk oluşturuyor. Nitekim benim işyerimde de benzer bir sorun yaşandı ve çalışanımla mahkemelik olduk. Bu konuda İSAD (İstanbul Sigorta Acenteleri Derneği) olarak bir önerge hazırlayıp ilgili birimlere aktardık. İşe başlama aşamasında niyetin beyan edilmesi koşulu ve SSK gibi giderlerini çalışanın kendisinin karşılaması gibi çözümlerle sorunun giderilmesi gerektiğini belirttik.”
Acente olmanın koşulları
* En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından veya en az iki yıllık aktüerya, pazarlama, risk yönetimi ve sigortacılıkla ilgili yüksekokullardan mezun olmak gerekiyor.
* 2 yıl sigorta sektöründe çalışmış olmak gerekiyor. Ancak lisans mezunları için bu şart değil. Nitekim ilk defa acenteliğe başlayanlara, bir acentenin şubesi ya da olarak başlamaları öneriliyorum.
* Türkiye’de yerleşik olmanız ve ticari sicilinizin temiz olması şart. Ayrıca giriş aidatı ve sermaye şartları var.
* Müstakil bir ofis sahip olmalısınız. Bunun için acenteler bir taahhütname vermek zorunda. Sigorta acenteliği ek iş olarak yapılamaz. Yani ofis içinde başka meslekler/işler icra edilmesi yasak…
* Sigorta acenteliği yapacak gerçek veya tüzel kişilerin Hazine Müsteşarlığı tarafından verilen uygunluk belgesi alması gerekiyor. Uygunluk belgesi almak için başvurular, TOBB tarafından görevlendirilen odalara yapılıyor. İstenen belgeleri tamamlayan acentelerin talepleri TOBB tarafından müsteşarlığa iletiliyor. Müsteşarlıkça yapılacak değerlendirmede durumu uygun görülenler levhaya kaydedilmek üzere TOBB’a bildiriliyor.
* Uygunluk belgesi alan ve TOBB internet sitesinde liste halinde duyurulan acentelerin, levhaya kayıt olmak ve ruhsat almak için en geç altı ay içinde TOBB’a başvuruda bulunmaları gerekiyor.
* SEGEM (Sigorta Eğitim Merkezi) eğitimine katılmak ve bir sınavı geçerek sertifikaya hak kazanmak gerekiyor.
* Sigorta acenteleri, levhaya kayıttan sonraki 6 ay içerisinde en az bir sigorta şirketiyle acentelik sözleşmesi yaparak başvuru yapılan odaya iletmek zorunda. Aksi halde levha kaydı askıya alınıyor. 1 yıl içinde herhangi bir sigorta şirketiyle anlaşma yapamayanların uygunluk belgeleri ise iptal ediliyor. Devam etmek isteyenler için süreç yeniden başlıyor.